Ναυπηγείο «Ο Φουσκής» | Ναυπηγική παράδοση στη Σύρο σήμερα

Το ναυπηγείο «Ο Φουσκής» άρχισε να λειτουργεί το 1952 υπό τη διεύθυνση του Γιάννη Ζώρζου. Γνωστός με το όνομα «Μαστρο-Γιάννης», ο Ζώρζος άρχισε να εργάζεται σε ναυπηγεία από την ηλικία των πέντε ετών, όπου μάζευε κομμάτια ξύλου που είχαν περισσέψει και πριονίδια για μια μικρήαμοιβή. Έφτιαξε το πρώτο του σκάφος στη σοφίτα του σπιτιού του από τα υπολείµµατα που είχε μαζέψει από μεγαλύτερα σκάφη. Το ναυπηγείο πήρε τότε το επίσημο όνομά του από το παρατσούκλι του, «ο Φουσκής».

Μεταξύ 1960-1990, το ναυπηγείο κατασκεύασε εκατοντάδες ξύλινα σκάφη, συνήθως μήκους έως και εννιά μέτρων λόγω των περιορισμών που επιβάλλει το (μικρό) μέγεθος της μονάδας. Κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου το ναυπηγείο έφτιαχνε περίπου επτά σκάφη ετησίως και απασχολούσε τέσσερα άτομα προσωπικό. Σήμερα συντηρείται από τους γιους του Μαστρο-Γιάννη, Νικόλαο και Μανώλη Ζώρζο. Ο Μανώλης ασχολείται επίσης με την επίπονη εργασία της κατασκευής αντιγράφων σε κλίμακα από διαφόρους τύπους παραδοσιακών σκαφών της Σύρου και του Αιγαίου, όπως και με τη λεπτομερή καταλογογράφηση κάθε στοιχείου που χρησιμοποιήθηκε, αλλά και με τη δημιουργία φωτογραφικών εγχειριδίων που καταγράφουν τη διαδικασία κατασκευής. Καθώς το μέλλον της παραδοσιακής ναυπηγικής προδιαγράφεται αβέβαιο, ελπίζει ότι αυτά τα αντίγραφα και τα εγχειρίδια θα χρησιμεύσουν ως πηγές γνώσης για τις επόμενες γενιές.

Αυτή η συλλογή περιλαμβάνει φωτογραφίες από τις δεκαετίες 1950-1990, που καταγράφουν τη χρονική φάση με την πιο ενεργή δραστηριότητα του ναυπηγείου, όπως και μια σειρά από καθημερινές δραστηριότητες: παραδόσεις ξυλείας από τη Μυτιλήνη, στιγμές εργασίας, ανάπαυσης, ακόμη και το ξύρισμα του Μαστρο-Γιάννη στο ναυπηγείο, τότε που, εξαιτίας του φόρτου εργασίας, δεν υπήρχε χρόνος να επισκεφτεί το κουρείο.

1 Το σκάφος «Ανδριάννα» έξω από το Ναυπηγείο «Ο Φουσκής», γ. 1990.

2 Παράδοση ξυλείας από τη Μυτιλήνη έξω από το Ναυπηγείο «Ο Φουσκής», γ. 1993.

3 «Τρεχαντήρι» 9,5 μ., γ. 1985.

4 Ο Μαστρο-Γιάννης Ζώρζος σε ένα «τρεχαντήρι», γ. 1985.

5 Από αριστερά: Ο Μαστρο-Γιάννης Ζώρζος, ο Γιώργος Ζώρζος, ο Νικόλαος Ζώρζος, γ. 1996.

6 Το σκάφος «Άγιοι Ανάργυροι», «τσερνίκι» 9,5μ., γ. 1962.

7 Το πρώτο σκάφος του Μάστο-Γιάννη Ζώρζου. Από αριστερά: Ο Μαστρο-Γιάννης Ζώρζος, άγνωστος, άγνωστος, ο Σπύρος Πολυδούλης και ο ιδιοκτήτης του σκάφους, γ. 1961

8 Ένα «τρεχαντήρι» έξω στο Ναυπηγείο «Ο Φουσκής». Από αριστερά: Ο Μαστρο-Γιάννης Ζώρζος, ο Γιώργος Συρίγος, ο Μανώλης Ζώρζος και o Μανώλης Ζουλούφος, γ. 1961.

9 Ένα «τρεχαντήρι» έξω από το Ναυπηγείο «Ο Φουσκής», με τον Μαστρο-Γιάννη Ζώρζο και άλλους, γ. 1961.

10 Μηχανικοί από το Ναυπηγείο Νεωρίου σε παραδοσιακό σκάφος, γ. 1955.

11 Βάψιμο «τρεχαντηρίου». Από αριστερά: Ο Νίκος Ζώρζος, ο Μαστρο-Γιάννης Ζώρζος, ο Σπύρος Ξαγοράρης, γ. 1978.

12 Ο μαστρο-Γιάννης Ζώρζος ξυρίζεται στο εργαστήριό του, γ. 1980.

13 Παράδοση ξυλείας από τη Μυτιλήνη, γ. 1980.

14 Ο μαστρο-Γιάννης Ζώρζος κατά την εργασία του σε «κούντουλο», γ. 1970.

15 Ο μαστρο-Γιάννης Ζώρζος κατά την εργασία του σε «κούντουλο», γ. 1970.

16 Ο νεαρός Γιώργος Ζώρζος στο Ναυπηγείο «Ο Φουσκής», γ. 1997.