Τέχνες της θάλασσας: Αμοργός
14 – 22 Ιουνίου 2024
Εγκαίνια: 14 Ιουνίου, 19:00
Αθλητικός Ναυτικός και Πολιτιστικός Σύλλογος Αμοργού
Κατάπολα, Αμοργός
Επιμέλεια: Maurizio Borriello και Jacob Moe
Παραγωγή: Δίκτυο Αρχιπέλαγος
σε συνεργασία με
τον Επαγγελματικό Αλιευτικό Σύλλογο Αμοργού
με την υποστήριξη του Costas M. Lemos Foundation, του Goethe-Institut Athen
και του υπόλοιπου κύκλου υποστηρικτών του Δικτύου Αρχιπέλαγος
Αιγιάλη, Κατάπολα, Αγία Άννα, Καλοταρίτισσα. Tέσσερις κόμβοι αλιευτικής δραστηριότητας της Αμοργού.
Σε συνδυασμό με την ετήσια «Γιορτή του ψαρά» στα Κατάπολα, το Δίκτυο Αρχιπέλαγος εγκαινιάζει την έκθεση Τέχνες της θάλασσας, η οποία θα πραγματοποιηθεί από 14 έως 22 Ιουνίου στον Αθλητικό Ναυτικό και Πολιτιστικό Σύλλογο Αμοργού. Η έκθεση εστιάζει στη μακρά παράδοση της αλιευτικής δραστηριότητας του νησιού και τις σύγχρονες προκλήσεις που αντιμετωπίζουν οι θαλάσσιες κοινότητές τους.
Σήμερα, η Αμοργός, όπως και τα υπόλοιπα κυκλαδίτικα νησιά, βρίσκεται σε κρίσιμη καμπή. Η δραματική μείωση των πληθυσμών των ψαριών λόγω της υπεραλίευσης, η ρύπανση των ακτών, η υποβάθμιση των φυσικών πόρων και η καταστροφή της πολιτιστικής κληρονομιάς, που επιδεινώνονται από την ανεξέλεγκτη τουριστική ανάπτυξη, συνιστούν άμεσες απειλές για την περιοχή. Παράλληλα, η καταστροφή των ξύλινων σκαφών, η οποία χρηματοδοτείται τα τελευταία χρόνια μέσω ευρωπαϊκών επιδοτήσεων για την αποτροπή της υπεραλίευσης, έχει οδηγήσει στην εξαφάνιση πάνω από το 80% του ελληνικού παραδοσιακού στόλου από τη δεκαετία του 2000.
Καθώς η κοινωνία και το περιβάλλον αλλάζουν ραγδαία, απαιτούνται νέα μοντέλα πολιτιστικής και περιβαλλοντικής δράσης. Οι εναπομείναντες Αμοργιανοί ψαράδες έχουν ήδη προτείνει και υιοθετήσει ένα διαφορετικό σχέδιο δράσης, κατά το οποίο σταματούν την αλίευση τους μήνες Απρίλιο και Μάιο, τη βασικότερη περίοδο αναπαραγωγής των ψαριών, και αντ’ αυτού χρησιμοποιούν τα καΐκια τους για τον καθαρισμό παραλιών μη προσβάσιμων από τη στεριά.
Η έκθεση Τέχνες της θάλασσας στην Αμοργό καλεί τους κατοίκους και τους επισκέπτες του νησιού να εξερευνήσουν την αλιευτική κληρονομιά και να οραματιστούν ένα βιώσιμο μέλλον μέσα από οπτικοακουστικές και φωτογραφικές αρχειακές εγκαταστάσεις του Jacob Moe και φωτογραφίες-ντοκουμέντα του Maurizio Borriello, που επαναπροσδιορίζουν το θαλάσσιο περιβάλλον των Κυκλάδων ως παλίμψηστο γνώσης και πολιτισμού.
Στις 16 Ιουνίου, σε συνεργασία με την Κινηματογραφική Λέσχη Αμοργού στο χωριό Βρούτση, παρουσιάζεται ένα πρόγραμμα προβολών ντοκιμαντέρ μικρού μήκους για τις αλιευτικές πρακτικές και τις ξυλοναυπηγικές δραστηριότητες στην Αμοργό και σε άλλες παράκτιες περιοχές.
Οι Τέχνες της θάλασσας αποτελούν μια σειρά εκθέσεων στην Αμοργό και την Αθήνα σε επιμέλεια των Maurizio Borriello και του Jacob Moe, που παρουσιάζει το Δίκτυο Αρχιπέλαγος σε συνεργασία με τον Επαγγελματικό Αλιευτικό Σύλλογο Αμοργού και το Goethe-Institut Athen, με την υποστήριξη του Costas M. Lemos Foundation, του Goethe-Institut Athen και του υπόλοιπου κύκλου υποστηρικτών του Δικτύου Αρχιπέλαγος.
Προσεγγίζοντας «από τα κάτω» την ανεύρεση και τη διατήρηση της κοινοτικής κληρονομιάς, οι εκθέσεις Τέχνες της θάλασσας αναδεικνύουν τις λιγότερο απτές και μνημειώδεις μορφές της ναυτικής κουλτούρας και των σημερινών ξυλοναυπηγικών, αλιευτικών και ναυτιλιακών κοινοτήτων στην Αμοργό, τα Κουφονήσια, την Πάρο, τη Σαντορίνη και τη Σύρο. Μέσα από αρχειακό υλικό, φωτογραφίες-ντοκουμέντα, ηχητικά κολάζ και ντοκιμαντέρ μικρού μήκους, οι Τέχνες της θάλασσας υπογραμμίζουν τη σημασία τους στο παρόν και το μέλλον.
Τόσο το ιστορικό αρχειακό υλικό όσο και τα σύγχρονα οπτικοακουστικά τεκμήρια είναι το αποτέλεσμα της επιτόπιας έρευνας που διεξήχθη κατά τη διάρκεια του 2023-24 από το Δίκτυο Αρχιπέλαγος στο πλαίσιο του πρότζεκτ Ναυτικές τέχνες των Κυκλάδων, το οποίο παρουσιάστηκε αρχικά στη διαδικτυακή πλατφόρμα του οργανισμού ως διαδραστικός ψηφιακός χάρτης.